Cách nay ba chục năm, con đường Nguyễn Oanh còn vắng. Hai bên toàn là tường rào nhà binh. Qua cư xá Lam sơn mới có nhà cửa, quán xá, nhưng thưa thớt, lụp xụp, xen với những bờ, những ruộng, hố to hố nhỏ…đúng như nhà thơ Cung Văn từng viết: “đến xứ Gò không khéo đi dễ Vấp”.
Nhưng so với mặt bằng chung của vùng ngoại ô thời đó thì vẫn thuộc loại được. Ngoài tuyến xe buýt chạy về ngã tư Ga và nối dài tới tận quân trường Quang trung, ngã tư An sương (xe buýt chỉ nối dài khi có sự kiện như lễ tết, hội chợ), các loại xe khác cũng đông, kể cả đôi chiếc xe ngựa từ miệt Lái thiêu nhong nhong chạy lên. Loại này được gọi là “ô tô hí” hay “taxi có đuôi”, bây giờ nâng cấp thành đặc sản chở khách du lịch, chở cô dâu đám cưới.
Học viên quân sự bị nhốt kỹ trong trường, cả ngày chỉ rảnh một lúc sau giờ cơm chiều. Tôi và đám bạn thường tìm ra chỗ kho đạn (khu Hội trường của ĐH Trần Đại Nghĩa hiện nay), leo lên nóc hầm đắp cao hơn bờ tường, ngồi nhìn ra ngoài.
Chỉ ngồi nhìn vậy thôi. Chiều xuống, dưới bóng hàng cây đang sẫm dần, dòng người hối hả ngược xuôi, những chiếc xe đạp kẽo kẹt gánh cả gia đình về nhà.
Vậy mà đầu óc nhẹ hẳn, lại thấy vui vui. Mỗi ngày mười lăm phút nhìn ra đường, sau này thành kỷ niệm, nhất là với những đứa ra trường về nơi xa. Có khi chúng nó đi bộ cả ngày đường mới thấy bóng người dân.
Có điều, những cuộc ngồi như thế không biết gọi là gì? Lúc đầu muốn rủ thằng bạn đi cùng mà cứ ú ớ. Chẳng phải đi chơi, chẳng phải đi quán, cũng chẳng có công việc gì. Chỉ là nhìn, nhìn đời, nhìn xã hội bên ngoài.
Đối diện, bên kia đường, có một quán cà phê mở nơi đầu hồi dãy nhà A cư xá Lam sơn. Chủ quán là ba chị em, nghe nói đều là tiểu thư con của một viên tướng chế độ cũ, đang đi cải tạo. Cũng như các quán cà phê vỉa hè khác, bàn ghế ở đây đều kê nhất loạt theo một hướng quay ra đường. Chiều tà quán vắng, mấy người khách và cả các cô chủ cũng ngả người trên ghế nhìn ra. Chẳng biết họ nghĩ gì, nhưng xem ra cũng chỉ nhìn đời, nhìn xã hội. Giống bọn tôi.
Thời đó, rất nhiều người ngồi quán cà phê vì không biết ngồi đâu. Nhìn ra đường vì không biết nhìn đâu.
Bây giờ thì những quán cà phê kiểu đó đã ít dần. Quán hiện đại có đủ thứ ăn uống, giải trí, rồi bật wifi, vào mạng.
Giới trẻ không còn phải ngồi ngó suông ra đường, họ nhìn đời, nhìn xã hội bằng nhiều cách khác.
Họ cuốn theo cả lũ sắp già như bọn tôi.
